1.  Powstanie internetu i uzależniania od internetu

Powstanie tego, co dziś okre­śla­my jako “Internet” było zwią­za­ne z przed­się­wzię­ciem ame­ry­kań­skich infor­ma­ty­ków i cyber­ne­ty­ków, któ­rzy w latach ’60 two­rzy­li pierw­sze pro­jek­ty sie­ci wymia­ny infor­ma­cji nauko­wych na potrze­by woj­ska. Starania te były odpo­wie­dzią na atmos­fe­rę poli­tycz­ną i ide­olo­gicz­ną zwią­za­ną z zim­ną woj­ną. Projekty były na począt­ku tyl­ko eks­pe­ry­men­tem, lecz na prze­strze­ni lat roz­wi­ja­ły swo­ją postać, tak że w roku 1990 u USA powsta­ła pierw­sza dzia­ła­ją­ca stro­na WWW. W szyb­kim cza­sie Internet stał się zaso­bem globalnym.

Już w latach dzie­więć­dzie­sią­tych bada­cze zaczę­li się zaj­mo­wać tema­tem uza­leż­nie­nia od inter­ne­tu, co poka­zu­je w jak szyb­kim cza­sie korzy­sta­nie z Internetu oka­za­ło się posia­dać tak­że poten­cjał zagra­ża­ją­cy ludz­kie­mu dobro­sta­no­wi. W lite­ra­tu­rze anglo­ję­zycz­nej uży­wa się w tej sfe­rze poję­cia „inter­net adic­tion disor­der” (IDA), w Polsce mówi się o „zespo­le uza­leż­nie­nia od inter­ne­tu” (ZUI). Polski ter­min został zapro­po­no­wa­ny przez psy­cho­lo­ga i psy­chia­trę prof. A. Jakubika

2.  Objawy i diagnoza uzależnienia od internetu

Objawy uza­leż­nia­nia od inter­ne­tu przy­po­mi­na­ją obja­wy innych uza­leż­nień beha­wio­ral­nych, a więc np.uzależnienia od hazar­du czy zaku­po­ho­li­zmu. Sam mecha­nizm uza­leż­nie­nia nie róż­ni się od tego, któ­ry odgry­wa głów­ną rolę w uza­leż­nia­niach od alko­ho­lu czy nar­ko­ty­ków. Mimo tego, że przy­mus korzy­sta­nia z inter­ne­tu nie ma pod­ło­ża bio­lo­gicz­ne­go, ośrod­ki mózgo­we odpo­wie­dzial­ne za uza­leż­nia­nie odpo­wia­da­ją tym, któ­re bio­rą udział w uza­leż­nia­niach od sub­stan­cji. Do obja­wów ZUI (zespo­łu uza­leż­nia­nia od inter­ne­tu) moż­na zaliczyć:

• przy­mus psy­chicz­ny korzy­sta­nia z Internetu
• brak kon­tro­li nad cza­sem spę­dzo­nym w sieci
• wydłu­ża­nie się cza­su spę­dza­ne­go w sie­ci, aby uzy­skać satysfakcje
• wystę­po­wa­nie zespo­łu abs­ty­nen­cyj­ne­go (draż­li­wość, spa­dek nastro­ju) w przy­pad­ku nie­moż­no­ści korzy­sta­nia z Internetu
• przed­kła­da­nie korzy­sta­nia z Internetu nad wyko­ny­wa­nie obo­wiąz­ków, pod­trzy­my­wa­nie bli­skich rela­cji interpersonalnych
• rezy­gna­cja ze wcze­śniej­szych pasji i spo­so­bów spę­dza­na cza­su – poczu­cie pust­ki, gdy nie “jest się online”
• utrzy­ma­nie się zacho­wa­nia pomi­mo wyraź­nych sygna­łów pogor­sze­nia funk­cjo­no­wa­nia w sfe­rze zawo­do­wej i rela­cyj­nej i pogor­sze­nia zdrowia

Ponadto:

• zabu­rze­nia kon­cen­tra­cji, uwagi
• zabu­rze­nia kon­tro­li popę­dów, nadpobudliwość
• pogor­sze­nie wzro­ku, bóle gło­wy, kręgosłupa
• bez­sen­ność

3.  Rodzaje uzależnienia

Kimberly Young wyod­ręb­nił pięć typów uza­leż­nie­nia od inter­ne­tu: Są nimi:

1. ero­to­ma­nia inter­ne­to­wa – jest to uza­leż­nie­nie od stron por­no­gra­ficz­nych lub innych stron z tre­ścia­mi erotycznymi
2. socjo­ma­nia inter­ne­to­wa – zwią­za­na jest z uza­leż­nie­niem od kon­tak­tów wir­tu­al­nych z oso­ba­mi pozna­ny­mi w sie­ci; dla oso­by dotknię­tej tym pro­ble­mem może być trud­ne lub nie­moż­li­we nawią­zy­wa­nie i utrzy­my­wa­nie real­nych kon­tak­tów spo­łecz­nych, przy czym na kon­tak­ty wir­tu­al­ne z oso­ba­mi pozna­ny­mi w Internecie oso­ba poświę­ca wie­le godzin; nie­rzad­ko oso­by pozna­ne w Internecie nie miesz­ka­ją w tym samym kra­ju, a mimo to kon­takt nie­wir­tu­al­ny sta­je się mniej atrak­cyj­ny niż czatowanie
3. prze­cią­że­nie infor­ma­cyj­ne – to zja­wi­sko cią­głe­go dys­kom­for­tu wywo­ła­ne­go przyj­mo­wa­niem bar­dzo dużej ilo­ści infor­ma­cji w szyb­kim cza­sie; przyj­mo­wa­nie tak wie­lu bodź­ców sta­je się uza­leż­nia­ją­ce, mimo że umysł nie jest w sta­nie przy­swo­ić tak wie­lu infor­ma­cji; sytu­acje nie­na­ła­do­wa­ne dużą ilo­ścią bodź­ców sta­ją się dla oso­by uza­leż­nio­nej nieatrakcyjne
4. uza­leż­nie­nie od kom­pu­te­ra – obja­wia się zaprze­sta­niem efek­tyw­ne­go funk­cjo­no­wa­nia w real­nym życiu spo­łecz­nym i rezy­gna­cją z zain­te­re­so­wań nie­zwią­za­nych z korzy­sta­niem z kom­pu­te­ra; oso­ba uza­leż­nio­na korzy­sta kom­pul­syw­nie z urzą­dze­nia, nie kon­tro­lu­je cza­su spę­dza­ne­go w ten spo­sób; oso­by takie mie­wa­ją obse­syj­ne myśli, marze­nia, sny zwią­za­ne z aktyw­no­ścią na kom­pu­te­rze, np. zwią­za­ną z gra­mi komputerowymi
5. uza­leż­nie­nie od sie­ci inter­ne­to­wej – pole­ga na wie­lo­go­dzin­nym korzy­sta­niu z inter­ne­tu; korzy­sta­nie z sie­ci wywo­łu­je dys­tres i ma nega­tyw­ny wpływ na życie jed­nost­ki, nie jest ona jed­nak w sta­nie zaprze­stać tej aktywności

4.  Statystyki

Badania wska­zu­ją na to, że mło­dzież po szko­le poświę­ca oko­ło 4 h i 50 minut cza­su na sur­fo­wa­nie po “sie­ci”. Jeszcze w roku 2014 sza­cun­ki wska­zy­wa­ły na to, że mło­de oso­by poświę­ca­ły na korzy­sta­nie z Internetu oko­ło godzi­nę mniej. Raport 2018 Global Digital spo­rzą­dzo­ny przez We Are Social i Hootsuite wska­zu­je na to, że z inter­ne­tu korzy­sta ponad 4 mld ludzi na całym świecie.

Oznacza to wzrost o 7 proc.w porów­na­niu z poprzed­nim rokiem. Statystyki wciąż wzra­sta­ją. Uznaje się, że zabu­rze­nia zwią­za­ne z uży­ciem inter­ne­tu prze­ja­wia w Polsce ok. 6 proc. użyt­kow­ni­ków inter­ne­tu a trzy­krot­nie więk­szy odse­tek osób to popu­la­cja nale­żą­ca do gru­py wyso­kie­go ryzyka.

Jeśli odczu­wasz cier­pie­nie w związ­ku ze swo­im funk­cjo­no­wa­niem, doświad­czasz obja­wów opi­sa­nych w arty­ku­le lub bory­kasz się z wąt­pli­wo­ścia­mi w tym obsza­rze  – skon­sul­tuj się z psy­cho­te­ra­peu­tą. W naszym Centrum Psychoterapii i Seksuologii Empatia doświad­czo­ny zespół spe­cja­li­stów pro­wa­dzi kon­sul­ta­cje psy­cho­lo­gicz­ne, dia­gno­sty­kę, kon­sul­ta­cje lekar­skie, far­ma­ko­te­ra­pię oraz psychterapię.